Sois gauche et tais-toi.

Onlangs was ik met mijn maat Fedor in gesprek. Zijn echte naam is Fjodor, zoals Dostojewski, maar dat was telkens zo'n gedoe met de schrijfwijze sinds hij in Vlaanderen woont dat hij voor de versimpelde variant ging. Fedor komt van het Griekse Theodoros wat 'geschenk van God' betekent, iets waar ik hem van atheïst tot atheïst graag mag mee jennen.

Voor zij die daar behoefte aan zouden hebben: qua inburgering is Fedor een rolmodel. Wie zijn met Gentse tongval doorspekt Vlaams hoort, zou nooit denken dat hij een Oezbeek is die hier amper 12 jaar geleden belandde. Een onzachte landing was het, want waar aanvankelijk de sirenenzang van de liefde hem bedwelmde en naar hier lokte, werd hij na aankomst al snel gedumpt. 'Unceremoniously' zoals ze zeggen, en iets te letterlijk zoals in de film, valies met kleren op straat en hoepel maar op. Ik was een van de mensen die zich toen een beetje over hem ontfermde en zo werden we van kennissen stilaan vrienden. Alhoewel we beiden het woord 'maten' verkiezen. En zoals dat geacht wordt te gaan met maten, pikken we de draad steeds moeiteloos en zonder omwegen op, ook als we mekaar een tijd niet gezien of gehoord hebben. Want ja, allebei druk drukker drukst nietwaar, in dat opzicht is Fedor -een ingenieur- eveneens van kop tot teen Belg geworden. Helemaal letterlijk kan ik me ons laatste gesprek niet meer herinneren maar het ging ongeveer zo.

Fedor: "Sois gauche et tais-toi".

Ik: "Euh pardon? Wat bedoel je?"

F: "Zoals ik het zeg".

Ik: "Dat zul je toch eens moeten verduidelijken. Ik versta genoeg Frans, maar heb je het tegen mij specifiek?"

F: "Tuurlijk heb ik het tegen jou. Je geeft je veel te veel bloot, man, zeker op sociale media, dat gaat je nog zuur opbreken."

Ik: "Hoezo veel te veel bloot?"

F: "Je ventileert over van alles en nog wat je mening, ik zie dat geen enkele andere artiest of muzikant doen."

Ik: "Je formuleert het alsof een muzikant en een artiest 2 verschillende dingen zijn, net zoals wij soms spreken van '3 muzikanten en een drummer' ".

F: (lacht) "Je weet heel goed wat ik bedoel, Dirk. Mij maak je niet wijs dat iemand met jouw intuïtie nog niet gevoeld heeft dat sommige mensen afstand houden en achter je rug hun wenkbrauwen fronsen."

Ik: "Tja, wat er achter mijn rug gebeurt kan ik niet zien noch rekening mee houden. Dat afstand nemen door sommigen, ja natuurlijk merk ik dat soms op. Je komt al wel eens een bekende tegen die wat dieper in zijn of haar kap gaat schuilen in de hoop zo geen gesprek te moeten aanknopen. Of er zijn er die van de ene op de andere dag stoppen met een kus geven. Bizarre fenomenen, die vooral meer over hen dan over mij zeggen."

F: "Vind je ook niet dat je minder optredens krijgt aangeboden dan wat je normalerwijze zou kunnen verwachten?"

Ik: " Dat vindt wellicht iedere artiest, maar er is wel iets van. Ik speel regelmatig in Limburg en West-Vlaanderen, maar bijvoorbeeld in Gent is het zelden sant in eigen stad. Ik heb me al meermaals afgevraagd hoe dat komt."

F: "Ik heb je zonet gezegd hoe dat komt. Je ziet toch ook geen Daan of Arno of noem ze maar allemaal op zich in alle mogelijke sociale debatten mengen? Die gasten beseffen dat een genuanceerde grijze waarheid het toch nooit van de zwart-wit perceptie kan winnen. Dus beschermen ze hun imago, je hebt er het raden naar wat ze nu wel of niet over een aantal hete hangijzers denken. Het zijn duidelijk betere commerçanten dan jij (lacht)."

Ik: "En Stijn Meuris dan? Die trekt over alles een grote klep open."

F: "Ja, maar die is gewoon incontournable geworden doorheen de jaren, jij zit in een veel kwetsbaardere positie. Ik ga je zelfs meer zeggen. Je vertelde me onlangs dat je nieuwe single het enkele weken goed gedaan heeft op de radio maar plots van de ene week op de andere uit alle playlists verdwenen was."

Ik: "Ja, dat klopt. Het is ongewoon dat je uit A-rotatie verdwijnt zonder de tussenstap via B-rotatie te maken. Dat gebeurde in dezelfde week bij zowel Radio 1 als Radio 2. Ik heb 'm sindsdien amper nog gehoord."

F: "Ik heb eens je Facebook-tijdlijn bekeken in die periode. Herinner je je post over Boef nog?"

Ik: "Uiteraard, dat ging er heftig aan toe."

F: "Je moet een van de weinigen in de ganse Benelux zijn die Boef verdedigd heeft."

Ik: "Hold your horses, Fedorke, lees wat er staat, ik heb Boef helemaal niet verdedigd! Wel het recht op vrije meningsuiting waar zelfs een dommekloot als hij gebruik mag van maken zonder het risico te lopen openlijk verbannen te worden van een radioprogramma, zoals nu gebeurde door Karolien Debecker van MNM. Je draait een artiest omdat je zijn muziek goed vindt, en je schrapt hem niet omdat hij ideeën uit die niet stroken met de jouwe of de gangbare opinie. Als DJ op een openbare zender heb je een machtspositie waar je zorgvuldig moet mee omspringen."

F: "Zijn uitspraken zijn toch ook allesbehalve democratisch te noemen?"

Ik: "Absoluut, maar je mist de pointe. Als zij zin heeft om hem op basis hiervan niet meer te draaien, dat ze dat dan gewoon doet, zonder publieke oproep vanuit haar functie. Je ruikt toch 10 kilometer tegen de wind in dat zoiets het openbare debat verstikt?"

F: "Goed, maar snap je het verband met je airplay niet? Dat 'ons kent ons' hier wellicht een rol in gespeeld heeft?"

Ik: "Wààt? Meen je dat nu? Dat lijkt me toch wel paranoia, ik kan dat echt niet geloven... man, zoiets zou alles slaan!"

F: "Je naïviteit en recht-voor-de-raap zijn sieren je, Dirk, maar zijn tegelijk je achillespees. Je zou je daarvan meer bewust moeten zijn."

Ik: "En dan? Zwijgen zoals de meesten doen? Pfff, zo zit ik echt niet in mekaar. Ik krijg wel af en toe eens een inmail van collega-muzikanten die me gelijk geven in een of andere discussie maar daar aan toevoegen dat ze daar zelf niet durven voor uitkomen uit schrik om gebroodroofd te worden. Ik vind dat zo fucking erg! Ronduit triestig eigenlijk."

F: "Je hebt het toch onlangs comedian Han Solo horen verklaren? De cultuur-en mediasector zijn links, punt uit."

Ik: "Ik zou het bijna moeten gaan geloven. Maar je wil daarmee toch niet insinueren dat ik rechts zou zijn?"

F: "Ik kreeg onlangs zelfs nog ondubbelzinnig de vraag van K. of jij nu voor de NV-A zou stemmen. Je verdedigt die partij al wel eens."

Ik: "Wààt? Cut the crap met die links-rechts zever, Fedor. Ik ben gewoon rechtdoor en godverdomme in de praktijk een pak linkser dan al die salonsocialisten. Mijn bullshitdetector draait overuren bij dat volk dat zichzelf zo graag op een zogenaamd moreel zuivere piédestal etaleert en dan voor mekaar staat te applaudiseren. Ze zijn krak hetzelfde als alle gelovigen, die gaan er ook van uit dat wie geen god erkent geen moraal zou hebben. "Don't judge someone because they sin differently than you", da's mijn enig moreel kompas in dit tranendal."

F: "En, ga je voor de NV-A stemmen?"

Ik: "Wat ik in het stemhokje doe, gaat zelfs jou niet aan, maatje. Maar ik heb nooit onder stoelen of banken gestoken ik dat ik al mijn ganse leven een blauw-groene ben. Bart Staes zou niet al 20 jaar in Europa zetelen -waar hij trouwens een goede job doet- mocht het niet aan mensen zoals mij liggen. Maar als ik de zoveelste idioot -politicus of burger- voor de zoveelste keer de 33% kiezers van de NV-A hoor wegzetten als dom populistisch nazi-kiesvee, dan steiger ik. Het is ondemocratisch, anti-intellectueel, sterk polariserend en het ontwijkt volledig de kern van het debat."

F: "Je mag dat denken, maar niet zeggen en al zeker niet schrijven. Sois gauche et tais-toi. Of nee, eigenlijk is het: semble gauche et tais-toi."

Ik: "Ik ga er nog een bestellen, voor jou ook hetzelfde?"